-ABC Ltd.şti. de, aktife kayıtlı değeri 80.000 YTL ve Birikmiş Amortismanları 50.000 YTL olan bir iş makinesi, 2006 yılında 55.000 YTL bedel karşılığı satılmış olup, satış kar’ı yenileme fonuna alınmıştır. 31/12/2007 tarihinde 90.000 YTL karşılığı yeni bir iş makinesi satın alınmış ve normal amortisman oranı % 10 olan bu makine üzerinden, azalan bakiyeler yöntemine göre amortisman ayrılmasına karar verilmiştir. Buna göre, Vergi Kanunlarımız uyarınca şirketin 2007 yılında gider yazabileceği amortisman tutarı kaç YTLdır ?
a) 7.400
b) 12.000
c) 14.400
d) 3.000
e) 18.000
Kanun Ad VERGı USUL KANUNU
Madde No Mukerrer Madde 315
Kapsam
(205 sayılı Kanunun 19'uncu maddesiyle eklenen madde) Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerden dileyenler, amortismana tabi iktisadi değerlerini, azalan bakiyeler üzerinden amortisman usulü ile yok edebilirler.
Bu usulün tatbikinde;
1. Her yıl, üzerinden amortisman hesaplanacak değer, evvelce ayrılmış olan amortismanlar toplamının tenzili suretiyle tespit olunur. (5024 Sayılı Kanunun 4'üncü maddesiyle eklenen hüküm:Yürürlük;01.01.2004) Enflasyon düzeltmesi yapılan dönemlerde, üzerinden amortisman ayrılacak değer, amortismana tâbi iktisadî kıymetin düzeltilmiş değerinden daha evvel ayrılmış olan amortismanların toplamının taşınmış değerleri indirilmek suretiyle tespit edilir.
2. (5024 Sayılı Kanunun 4'üncü maddesiyle değişen bent:Yürürlük;01.01.2004)Bu usulde uygulanacak (5228 sayılı Kanunun 59/1-d maddesiyle değişen ibare. Yürürlük: 31.07.2004) amortisman oranı % 50'yi geçmemek üzere normal amortisman oranının iki katıdır.(*)
3. Bu usulde amortisman süresi normal amortisman nispetlerine göre hesaplanır.
Bu sürenin son yılına devreden bakiye değer, o yıl tamamen yok edilir.
(*) amortisman oranı normal amortisman oranının iki katıdır.
Kanun Ad VERGı USUL KANUNU
Madde No 328
Kapsam
(2365 sayılı Kanunun 56'ncı maddesiyle değişen fıkra) Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin satılması halinde alınan bedel ile bunların envanter defterinde kayıtlı değerleri arasındaki fark kar ve zarar hesabına geçirilir. ışletme hesabı esasında defter tutan mükelleflerle serbest meslek kazanç defteri tutan mükellefler bu farkı defterlerinde hasılat veya gider kaydederler.
Amortisman ayrılmış olanların değeri ayrılmış amortismanlar düşüldükten sonra kalan meblağdır.
Devir ve trampa satış hükmündedir.
(2365 sayılı Kanunun 56'ncı maddesiyle değişen fıkra) şu kadar ki, satılan iktisadi kıymetlerin yenilenmesi, işin mahiyetine göre zaruri bulunur veya bu hususta işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa bu takdirde, satıştan tahassül eden kar, yenileme giderlerini karşılamak üzere, pasifte geçici bir hesapta azami üç yıl süre ile tutulabilir. Her ne sebeple olursa olsun bu süre içinde kullanılmamış olan karlar üçüncü yılın vergi matrahına eklenir. Üç yıldan önce işin terki, devri veya işletmenin tasfiyesi halinde bu karlar o yılın matrahına eklenir.
Yukarıdaki esaslar dahilinde yeni değerlerin iktisabında kullanılan kar, yeni değerler üzerinden bu kanun hükümlerine göre ayrılacak amortismanlara mahsup edilir. Bu mahsup tamamlandıktan sonra itfa edilmemiş olarak kalan değerlerin amortismanına devam olunur.
Kanun Ad VERGı USUL KANUNU
Madde No 329
Kapsam
Yangın, deprem, sel, su basması gibi afetler yüzünden tamamen veya kısmen ziyaa uğrıyan amortismana tabi iktisadi kıymetler için alınan sigorta tazminatı bunların değerinden (Amortismanlı olanlarda ayrılmış olan amortisman çıktıktan sonra kalan değerden) fazla veya eksik olduğu takdirde farkı kar veya zarar hesabına geçirilir.
şu kadar ki, alınan sigorta tazminatı ile ziyaa uğrıyan malların yenilenmesi işin mahiyetine göre zaruri bulunur veya bu hususta işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa bu takdirde tazminat fazlası, yenileme giderlerini karşılamak üzere, pasifte geçici bir hesapta azami üç yıl süre ile tutulabilir. Bu süre içinde kullanılmamış olan tazminat farkları kara ilave olunur.
(2365 sayılı Kanunun 57'nci maddesiyle eklenen fıkra) Üç yıldan önce işin terki, devri veya işletmenin tasfiyesi halinde bu tazminat fazlası, o yılın matrahına eklenir.
(2365 sayılı Kanunun 57'nci maddesiyle eklenen fıkra) Yukarıdaki esaslar dahilinde yeni değerlerin iktisabında kullanılan tazminat fazlası, yeni değerler üzerinden bu kanun hükümlerine göre ayrılacak amortismanlara mahsup edilir. Bu mahsup tamamlandıktan sonra itfa edilmemiş olarak kalan değerlerin amortismanına devam olunur.
önce kdv ihmal ederek muhasebe kayıtlarını yaparsak
___________________________ / ___________________________
120 alıcılaar hs 55 000
257 birkmiş amortisman 50 000
253 tesis makine cihaz hs 80 000
679 D. olağan dışı gelir ve kar hs 25 000
__________________________ / ____________________________
679 -diğer olağan D.Gel ve K hs 25 000
549 yenileme fonu 25 000
__________________________ / ____________________________
YENı ALIş
__________________________ / ____________________________
253- Tes.mak.Cih.hs 90 000
320 satıcılaar 90 000
__________________________ / ______________________________
90 000x % 20 = 18 000 azalan bakiyeler normal amortismanın iki katı olduğu için
__________________________ / _______________________________
549 yenileme fonu hs 18 000
257 Brikmiş amortisman 18 000
_________________________ / ________________________________
yukarıdaki kayıtlara göre mükellefin ilk yıl amortismanı yenileme fonundan karşılanacak
2nci yıl
90 000 - 18 000 = 72 000
72 000 x % 20 = 14 400 ikinci yıl amortismanı
25 000 - 18 000 = 7000 ikinci amortismanın 7000 ytl si yenileme fonundan karşılanacak
_________________________ / __________________________________
549 yenileme fonu hs 7000
770 gen yön.gid hs 7400
257 birikmiş amortisman hs 14 400
________________________ / ___________________________________
i
