ÖRNEK: 1
Bay Mehmet KORKMAZ, 2008 takvim yılında; tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş 18.000 TL işyeri kira geliri, 30.000 TL mevduat faizi ve ko¬nut olarak kiraya verdiği dairesinden 2.200 TL kira geliri elde etmiştir.
ışyeri kira geliri (brüt) ........................................................18.000 TL
Konut kira geliri ..................................................................2.200 TL
Mevduat faizi ...................................................................30.000 TL
- Tevkif yoluyla vergilendirilen mevduat faizi geliri tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecektir.
- Konut kira gelirinden 2.400 TL’lik istisna düşülecek olup, kalan tutar beyan edilecektir. Örnekte, istisna haddinin altında gelir elde edildiğinden beyan edilmeyecektir.
- Tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş, işyeri kira geliri 19.800 TL’lik beyan sınırını aşmadığından yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir.
ÖRNEK: 2
Bayan Melisa GÜMÜş, Ankara’da bulunan dairesini konut olarak kiraya vermesi sonucu, 2008 takvim yılında 10.000 TL kira geliri elde etmiştir.
Beyana tabi başka geliri bulunmayan mükellef, götürü gider yön¬temini seçmiştir.
Mükellefin kira gelirine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.
Gayrisafi ırat Toplamı ........................................................10.000 TL
Vergiden ıstisna Tutar .........................................................2.400 TL
Kalan (10.000 – 2.400) .......................................................7.600 TL
%25 Götürü Gider (7.600 x %25) .......................................1.900 TL
Vergiye Tabi Gelir (7.600 -1.900) ........................................5.700 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi ..................................................855 TL
Ödenecek Gelir Vergisi ............................................ ..............855 TL
ÖRNEK: 3
Bayan ırem SÖNMEZ, Tokat’ta bulunan dairesini konut olarak kiraya vermesi sonucu, 2008 yılında 17.400 TL kira geliri elde etmiştir.
Beyana tabi başka geliri olmayan mükellef, gerçek gider yöntemini seçmiş olup, bu konut ile ilgili gerçek giderleri toplamı 4.930 TL’dir.
Mükellefin kira gelirine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.
Gayrisafi ırat Toplamı ........................................................17.400 TL
Vergiden ıstisna Tutar .........................................................2.400 TL
Kalan (17.400 – 2.400) .....................................................15.000 TL
ındirilebilecek Gerçek Gider Tutarı ......................................4.250 TL
Vergiye Tabi Gelir (15.000-4.250) .....................................10.750 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi (*) ...............................................1.760 TL
Ödenecek Gelir Vergisi .......................................................1.760 TL
.
(Vergiye Tabi Hasılat x Toplam Gider)/Toplam Hasılat
((17.400 TL - 2.400 TL) x 4.930 TL)/17.400 TL=4.250 TL
ÖRNEK: 4
Bay Ahmet ılhan SERT ızmir’de bulunan dairesini konut olarak kiraya vermesi sonucu, 2008 yılında 22.400 TL ve işyeri olarak kiraya verdiği daire¬den ise 25.000 TL brüt kira geliri elde etmiştir. ışyeri için ödenen kira bedel¬leri üzerinden 5.000 TL tevkifat yapılmıştır.
Beyana tabi başka geliri olmayan mükellef, götürü gider yöntemini seçmiştir.
Mesken kirası gelirinin istisna haddini aşan kısmı ile tevkifata tabi tutu¬lan işyeri kirasının toplamı 19.800 Türk Lirasını aştığından, mesken ve işyeri kira gelirleri birlikte beyan edilecek olup, buna ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.
Gayri Safi ırat Toplamı .................................................47.400,00 TL
Vergiden ıstisna Tutar ....................................................2.400,00 TL
Kalan (47.400 - 2.400) ................................................45.000,00 TL
%25 Götürü Gider (45.000 x %25) .............................11.250,00 TL
Vergiye Tabi Gelir (45.000 - 11.250) ...........................33.750,00 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi (*) ..........................................7.336,50 TL
Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler .....................................5.000,00 TL
Ödenecek Gelir Vergisi ..................................................2.336,50 TL
ÖRNEK: 5
Bayan Leyla USLU ve eşi Bay Ahmet USLU 1/2 hissesine sahip oldukları, Ankara’da bulunan dairelerini konut olarak kiraya vermeleri sonucu, 2008 yılında 15.800 TL kira geliri elde etmişlerdir.
Ayrıca, Bayan Leyla USLU 2008 takvim yılında işyeri olarak kiraya verdiği gayrimenkulden ise 12.000 TL brüt kira geliri elde etmiştir. ışyeri için ödenen kira bedeli üzerinden 2.400 TL gelir vergisi tevkifatı yapılmıştır.
Bay Ahmet USLU aynı zamanda doktorluk faaliyetinden dolayı ser¬best meslek kazancı elde etmiştir.
Her iki mükellef de götürü gider yöntemini seçmiştir.
Mükelleflerin kira gelirlerine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.
Bayan Leyla USLU ’nun Beyanı:
Bayan Leyla USLU gelir vergisi tevkifatına tabi tutulan iş yeri kira ge¬liri (12.000) ile mesken kira gelirinin gelir vergisinden istisna tutarı aşan kısmı (5.500) birlikte dikkate alındığında, 19.800 TL’yi aşmadığından, iş yeri kira geliri beyannameye dahil edilmeyecek olup, sadece hissesine düşen (15.800 x 1/2 =) 7.900 TL mesken kira geliri beyan edilecektir.
Gayri Safi ırat Toplamı ....................................................7.900,00 TL
Vergiden ıstisna Tutar ....................................................2.400,00 TL
Kalan (7.900-2.400) .......................................................5.500,00 TL
%25 Götürü Gider (5.500 x %25) ..................................1.375,00 TL
Vergiye Tabi Gelir (5.500-1.375) ....................................4.125,00 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi (*) ..............................................618,75 TL
Ödenecek Gelir Vergisi .....................................................618,75 TL
Bay Ahmet USLU’nun Beyanı:
Bay Ahmet USLU’nun geliri konut olarak kiraya verilen daireden his-sesine düşen kira geliri olan 7.900 TL’dir. Mükellefin gerçek usulde serbest meslek kazancı bulunduğundan dolayı istisnadan yararlanamayacaktır. Yıllık gelir vergisi beyannamesinde serbest meslek kazancıyla birlikte kira gelirini beyan edilecektir .
Gayri Safi ırat Toplamı ....................................................7.900,00 TL
%25 Götürü Gider (7.900 x %25) ..................................1.975,00 TL
Vergiye Tabi Gelir (7.900 - 1.975) ..................................5.925,00 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi .............................................888,75 TL
Ödenecek Gelir Vergisi .....................................................888,75 TL
ÖRNEK: 6
Bayan Zuhal ATALAY, UşAK’ta bulunan dairesini konut olarak kiraya vermesi sonucu, 2008 yılında 20.000 TL kira geliri elde etmiştir. Mükellef, 2008 yılı içinde bireysel emeklilik sistemine 2.500 TL katkı payı ödemiş ve Devlete ait bir yetiştirme yurduna 20/08/2008 tarihinde 10.000 TL nakit olarak bağışta bulunmuştur.
Beyana tabi başka geliri bulunmayan mükellef, götürü gider yöntemini seçmiştir.
Not: Vergiye tabi gelirden yapılacak indirimlerle ilgili açıklamalar rehberin “Kira Gelirlerine Uygulanacak Diğer ındirimler Nelerdir” başlıklı bölümünde yapılmıştır. Dikkat edilmesi gereken husus, bazı bağış ve yardımlar ile harcamaların tamamı indirim konusu yapılabilirken, bazı bağış ve yardımlar ile harcamaların ise beyan edilen gelirin (safi iradın) belirtilen oranlarına kadar olan kısmının indirim konusu yapılabileceğidir.
Mükellefin kira gelirine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.
Gayrisafi ırat Toplamı ............................................................20.000 TL
Vergiden ıstisna Tutar .............................................................2.400 TL
Kalan [20.000 TL - 2.400 TL] .................................................17.600 TL
%25 Götürü Gider [17.600 TL x %25] .....................................4.400 TL
Safi ırat [17.600 TL - 4.400 TL] ..............................................13.200 TL
Bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Katkı Payı** ....................1.320 TL
Okul, Yurt ve Sağlık Tesisleri için Yap. Bağış ve Yardımlar*** .....10.000 TL
Vergiye Tabi Gelir (13.200 TL -11.320 TL) ................................1.880 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi (*) .......................................................282 TL
Ödenecek Gelir Vergisi ...............................................................282 TL
(*) Hesaplanan gelir vergisi, vergiye tabi gelire (matraha) 2008 takvim yılı gelirleri için uygulanacak vergi tarifesinde yer alan oranların uygulanması ile bulunacaktır.
** Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payının indirim konusu yapılabilecek yıllık toplam tutarı beyan edilen gelirin (Yıllık gelir vergisi beyannamesinde yer alan indirimler ve geçmiş yıl zararları toplamından önceki tutar esas alınacaktır.) %10’u (13.200 x %10 ) olan 1.320 TL’yi aşamayacağından sadece 1.320 TL’lik kısmı indirim konusu yapılabilecektir.
*** Okul, yurt, sağlık tesisleri ve huzurevleri için genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idare¬lerine, belediyelere ve köylere yapılan bağışların tamamı indirim konusu yapılabilecektir. Bu nedenle örneğimizdeki, devlete ait huzurevine nakit olarak yapılan 10.000 TL bağışın tamamı indirim konusu yapılabilecektir.
