A) ıFRAZ ( AYIRMA )
ıfraz, tapu kütüğünde kayıtlı bir taşınmazın birden fazla parsele ayrılmasıdır. Taşınmazların ifrazı, değer artırımı düşüncesi, ayrılan parçaların daha kolay satımı, daha çok imar planlarını uygulanması nedeni ile yapılmaktadır. ıfraz işlemi aşağıdaki safhalardan oluşmaktadır.
a) Serbest harita mühendislerince düzenlenmiş krokili beyannamenin kadastro müdürlüğüne ibraz edilerek istemde bulunması
b) Kadastro Müdürlüğünce krokili beyannamenin uygunluğunun kontrolü ve onanması
c) ışlemin belediye encümeni veya il idare kurallarınca tasdiki
d) Kadastro müdürlüğünce tescil bildirimi ile birlikte evrakın tapu sicil müdürlüğüne bir yazı ile gönderilmesi.
e) Tapu sicil müdürlüğünce tapu harçlarının tahsili ve tescil
B) TEVıT (BıRLEşTıRME)
Tevhit, tapu kütüğünde kayıtlı birden fazla taşınmazın birleştirilerek bir parsel haline getirilmesidir. ımar uygulaması, taşınmazın değerinin arttırılması, inşaat yapımına uygun hale getirme, tarımsal amaçlar gibi çeşitli nedenlere dayalı olarak yapılmaktadır.
Aynı veya farklı kişilere ait taşınmazların tevhidi mümkündür. Tevhid edilecek taşınmazların birleşebilir yani birbirlerine bitişik olması gerekir. Birleşecek taşınmazlar üzerinde tasarrufu kısıtlayıcı hakların bulunması halinde (ipotek, irtifak hakkı haciz vb. ) hak sahiplerini işleme rıza göstermeleri gerekir.
Tavhit için aşağıdaki yol izlenir ;
a) ışlem için kadastro müdürlüğüne ilgisinin müracaatı
b) Müdürlükçe değişiklik tasarımın hazırlanması
c) Belediye encümeni veya il idare kurulunca değişiklik tasarımının onaylanması
d) Kadastro müdürlüğünce tescil bildiriminin düzenlenmesi ve tapu sicil müdürlüğüne gönderilmesi.
e) Tapu sicil müdürlüğünce tapu harçlarının tahsili ve tapu kütüğüne tescil
C) CıNS TASHıHı
Tapu kütüğünde kayıtlı bir taşınmazın niteliğinin değiştirilecek bir başka nitelikte tapu kütüğüne tescil edilmesidir.
ışlemi :
Uygulamada sıkça karşılaşılan cins tashihi işlemleri, arsa veya araziler üzerine yeni bina inşa edilmesi veya mevcut binanın yıkılarak arsa haline dönüştürülmesi şeklinde görülmektedir.
a) Arsa ve araziler üzerine yeni bina inşa edilmesi
ıçişleri bakanlığı ile yapılan protokol gereğince 8.8.1997 tarihinde itibaren belediye ve valilikler (Bayındırlık ve ıskan Müdürlüğü) taşınmazın cins tashihi yapılmadan, iskan raporu vermeyeceklerinden bu durumda olan yapılar için ilgilisi, iskan raporu ( yapı kullanama izin belgesi ) almak için müracaat için müracaat ettiğinde, işlem aşağıdaki aşamalardan oluşacaktır.
1- Yapının iskana uygun olması halinde belediye veya valilikler cins tashihi yapılması için kadastro müdürlüğüne yazı yazmakta
2- Kadastro müdürlüğü mahallinde gerekli ölçümü yapıp, tescil bildirimini düzenleyerek tapu sicil müdürlüğüne göndermekte. 3 Tapu sicil müdürlüğü tescili sağladıktan sonra, kadastro müdürlüğüne durumu bildirmekte, kadastro müdürlüğü paftası üzerinde gerekli teknik işlemleri yaparak durumu ilgili belediye veya valiliği bildirmektedir. 8.8.1997 tarihinden önce tamamlanarak iskan belgesi (yapı kullanama izin belgesi ) almış olan taşınmazların cins tashihi işlemleri, başka herhangi bir kuruma müracaat etmeksizin kadastro müdürlüklerince doğrudan yerine getirilmekte, tapu sicil müdürlüklerince tescilleri sağlanmaktadır.
b) Mevcut binanın yıkılarak arsa haline dönüşme :
Cins tashihi için ilgililer kadastro müdürlüğü veya şefliklerine müracaat etmekte, kadastro müdürlüğü elamanlarınca zeminde inceleme yapıldıktan sonra düzenlenen tescil bildirimi tapu sicil müdürlüğüne gönderilmektedir.
D) MıRASIN ıNTıKALı
Mirasın intikali, ölen bir kimsenin mal varlığının, alacak ve borçlarının mirasçılarına geçmesidir. Medeni kanunumuza göre mirasçılık kanunundan ve sözleşmeden doğmaktadır.
Kanuni mirasçılar
Kanuni mirasçılar şunlardır ;
a) Ölenin çocukları
b) Ana ve babası
c) Büyük baba ve büyük anası
d) Evlilik dışı hısımları
e) Evlatlık
f) Devlet
g) Sağ kalan eş
Sağ kalan eşin mirasçılığı
Sağ kalan eş birlikte bulunduğu mirasçılara göre, miras bırakana aşağıda yazılı oranlarda mirasçı olmaktadır Bunlar ;
a) Miras bırakanın çocukları ile birleştiğinde mirasın ¼’ ü
b) Mirası bırakanın ana baba veya büyük anaları ile birleştiğinde mirasın ½’si
c) Miras bırakanın büyük baba veya büyük anaları ile birleştiğinde mirasın ¾’ü
d) Miras bırakanın yukarıda yazılı mirasçıları yoksa mirasın tamamı sağ kalan eşin olmaktadır
Miras bırakanın kendinden önce ölmüş çocuklarının eşleri mirastan pay alamamaktadır.
Mukaveleden doğan mirasçılık hali
Medeni kanunumuzun kabul ettiği bir başka mirasçılık şekilde sözleşmeden doğmaktadır. Bunlar vasiyetname ve miras mukaveleleridir. Mirasçılığın sözleşme ile doğması halinde miras hükümleri, yapılan bu tür sözleşmelerin neticelerine göre belirlenecektir.
Miras Ret
Gerek kanuni mirasçılar ve gerekse mukavele ile mirasçı tayin edilenler, kendilerine düşen Mirası red edebilirler. Mirasın reddi kanuni mirasçılar tarafından, ölümün öğrenildiği tarihten itibaren, mukavele ile mirasçı atananlarda ise, mirasçılığın kendilerine resmen tebliğ edildiği tarihten içerisinde 3 ay içerisinde sulh hukuk mahkemesine yapılması gerekmektedir. Mirasın reddi halinde alınacak veraset belgesinde bu husus belirtilmek sureti ile mirasçılık ve miras payları belirlenecektir.
Miras payından Feragat
Miras bırakan, mirasçılardan birisi ile, bir karşılık söz konusu olmadan veya karşılık sağlayarak mirastan feragat sözleşmesi yapabilmektedir. Bu halde feragatte bulunan mirasçılık sıfatını kaybedecektir. Mirastan feragat sözleşmesi ölüme bağlı bir tasarruf olup miras bırakanın sağlığında, resmi vasiyet şeklinde yapılması gerekir.
(Kaynak: ıstanbul Umum Emlak Komisyoncuları Esnaf Odası)