ÜLKEMıZDE TAşINMAZ DEğERLEMESı
Taşınmaz değerlemesi; taşınmazların ve taşınmazlara bağlı hak ve faydaların belirli bir tarihteki hukuki, fiziki ve ekonomik durumunun uzman kişilerce, normal piyasa koşulları altında değerinin belirlenmesidir. Mevzuata göre değerleme uzmanı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun 29.9.2007 tarihli ve 26658 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankalara Değerleme Hizmeti Verecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik” de ‘Değerleme faaliyeti ile iştigal eden personel: Değerleme kuruluşu tarafından değerleme yapmak üzere istihdam edilen, en az dört yıllık lisans düzeyinde öğrenim görmüş, bankacılık, bağımsız denetim veya mahkemelerde bilirkişilik de dâhil olmak üzere değerleme konularında en az üç yıllık tecrübeye sahip ya da değerleme konusunda yurt içinde veya yurt dışında yetkili kurumlar tarafından verilen mesleki yeterlilik sertifikalarına sahip olan kişi’ olarak tanımlanmaktadır. Sermaye Piyasası Kurumu tarafından 12.8.2001 tarihli ve 24491 sayılı Resmi Gazete’de Seri: VIII, No: 35 yayınlanan “Sermaye Piyasasında Değerleme Faaliyetlerine ılişkin Tebliğ” de Gayrimenkul değerleme uzmanı; ‘(Değişik: Seri: VIII, No: 53 sayılı Tebliğ ile) Bir gayrimenkulün, gayrimenkul projesinin veya bir gayrimenkule bağlı hak ve faydaların değerlemesini yapacak gayrimenkul değerleme şirketleri tarafından tam zamanlı istihdam edilen veya değerleme şirketleri ile tam zamanlı istihdam edilmeksizin, sözleşme imzalamak suretiyle değerleme hizmeti veren, Kurulun lisanslamaya ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde asgari 4 yıllık üniversite mezunu, gayrimenkul değerlemesi alanında en az 3 yıl tecrübesi olan ve kendilerine Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı Lisansı verilen kişi.’ tanımlanmaktadır. Aynı tebliğde Konut Değerleme uzmanı ise ‘(Ek: Seri: VIII, No: 53 sayılı Tebliğ ile) Sermaye Piyasası Mevzuatı’nın gerektirdiği hallerde, konut değerlemesi yapan ve değerleme şirketlerinde tam zamanlı istihdam edilen veya değerleme şirketleri ile tam zamanlı istihdam edilmeksizin, sözleşme imzalamak suretiyle konut değerlemesi hizmeti veren Kurulun lisanslamaya ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde asgari 4 yıllık üniversite mezunu, gayrimenkul değerlemesi alanında en az 1 yıl tecrübesi olan ve kendilerine Konut Değerleme Uzmanlığı Lisansı verilen kişi’ olarak tanımlanmaktadır. Ülkemizde taşınmaz değerlemesi sektöründe faaliyet gösterebilmek için 4 yıllık üniversite mezunu, yeterli bilgi birikimine ve tecrübeye sahip ve Sermaye Piyasası Kurulunca düzenlenen gayrimenkul değerleme uzmanlığı veya konut değerleme uzmanlığı sınavını kazanmış olmak gerekmektedir. Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği( T.S.P.A.K.B. ) tarafından çıkan 65 sayılı, Ocak 2008 tarihli, “Sermaye Piyasasında Gündem” adlı bültenine göre ülkemizde Ocak 2008 tarihinde gayrimenkul değerleme uzmanlığı sınavını kazanmış 719 hak sahibi bulunmaktadır. Fakat gayrimenkul değerleme uzmanlığı tecrübe koşulunun doldurulmamasından dolayı 628 adet kişinin lisansı onaylanmıştır. 2007 – 2008 yıllarında gayrimenkul değerleme sektöründe değerleme uzmanı ihtiyacının 2000 – 2500 adet personel olduğu belirtilmektedir. Sayılardan da görüldüğü gibi yeterli lisans sahibi personel bulunmadığından dolayı değerleme sektöründe değerleme uzmanı lisansına sahip olmayan birçok kişi değerleme faaliyetinde bulunmaktadır. Mevcut değerleme uygulamalarının %75 - %80 oranında konut değerlemesi yapılmaktadır. Yeterli personel bulunmamasından dolayı S.P.K. tarafından Ocak 2008 tarihinde konut değerleme uzmanlığı sınavı düzenlenmiştir. Amaç piyasadaki mevcut değerleme uzmanları ihtiyacının tamamlanması ve sicil tutma sistemiyle değerleme hizmeti veren değerleme uzmanlarının denetlenmesinin sağlanmasıdır.
Hüseyin KARADAğ
