Sevgili Tunç,
Bu tebliğ taslağı; meslek disiplini açısından, en azından yıllardır bu platformda dile getirdiğimiz bazı sorunlara cevap niteliğinde olduğu için önemlidir. Bir sonraki adım mutlak surette DEğERLEME MESLEK KANUNU olmalıdır. Esasen, bugün de GYO'lara ve diğer sermaye piyasası kurumlarına verilen değerleme hizmetlerinde bu tebliğ taslağında yer alan hükümler aranmaktadır. Ancak, bu tebliğ kapasamında verilecek değerleme hizmeti toplam hizmetin %3 bile değildir. Önemli olan; BDDK'nın da bu tebliğe paralel bir yönetmelik hazırlamasıdır.
SPK mevzuatına tabi değerlemeler 6 aylık dönemler itibariyle kuruma zaten bildiriliyordu. Ama, BDDK mevzuatına tabi yıllık 500-600 adet değerlemeyi kimin yaptığı, rapora kimin imza attığının takibi yok. Bu yüzden de; 15-16 yaşındaki çocuklar "SPK lisanslı değerleme uzmanı" kisvesi altında sahaya gönderiliyor. Bu taslakla SPK, bir kere daha" Ben, bankalara verilen değerleme hizmetlerine karışmıyorum" diyor.
Kavram kargaşasını önlemek için iki konuyu mutlaka birbirinden ayıralım.
1) SPK kanunu kapsamında yapılan taşınmaz değerleme hizmetleri
2) BDDK kanunu kapsamında yapılan taşınmaz değerleme hizmetleri.
Bu tebliğin amacı; halka açık anonim şirketlerin ve SPK kanunun 34. maddesi kapsamına alınmış şirketlerin Sermaye piyasası faaliyetleri ilgili değerleme hizmetlerini düzenlemektir. Bankalar verdiğimiz değerleme hizmetleri şimdilik bu tebliğin kapsamı dışındadır. Konut finasmanı sonucunda yine aynı kanunun 57. maddesine göre türev araçları ihracı söz konusu olursa, onlar da bu tebliği kapsamına girer. SPK kanunun 57. maddesinin 5. fıkrasında "(5) Kurul, konut ve varlık finansmanı kapsamında her aşamada Kurulca belirlenen nitelikleri haiz değerleme kuruluşları tarafından değerleme yapılmasını zorunlu tutabilir." Denilerek 5582 sayılı kanun kapsamında yapılan değerlemelerin SPK standartları dışında olabileceği belirtilmektedir.
SPK kanunun ilgili maddeleri:
MADDE 34 – (1) Sermaye piyasası faaliyetleri, sermaye piyasası kurumlarının bu Kanun kapsamındaki faaliyetleri, bu Kanun kapsamına giren yatırım hizmetleri ve faaliyetleri ile bunlara ek olarak sunulan yan hizmetlerden oluşur.
Sermaye piyasası kurumları
MADDE 35 – (1) Bu Kanuna göre faaliyette bulunabilecek sermaye piyasası kurumları aşağıda gösterilmiştir:
a) Yatırım kuruluşları
b) Kolektif yatırım kuruluşları
c) Sermaye piyasasında faaliyette bulunacak bağımsız denetim, değerleme ve derecelendirme kuruluşları
ç) Portföy yönetim şirketleri
d) ıpotek finansmanı kuruluşları
e) Konut finansmanı ve varlık finansmanı fonları
f) Varlık kiralama şirketleri
Konut ve varlık finansmanı
MADDE 57 –(1) Konut finansmanı, konut edinmeleri amacıyla tüketicilere kredi kullandırılması,konutların finansal kiralama yoluyla tüketicilere kiralanması, sahip oldukları konutların teminatı altında tüketicilere kredi kullandırılması ve bu kredilerin yeniden finansmanı amacıyla kredi kullandırılmasıdır. Konut finansmanı kuruluşları, konut finansmanı fonları ve ipotek finansmanı kuruluşlarının bu kredilere ve alacaklara dayalı veya bunların teminatı altındaki işlemleri de bu kapsamdadır.
(2) Konut finansmanı kuruluşları, konut finansmanı kapsamında doğrudan tüketiciye kredi kullandıran ya da finansal kiralama yapan bankalar ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından konut finansmanı faaliyetinde bulunması uygun görülen finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketleridir.
(3) Konut finansmanı kuruluşları tarafından, konut edinme amacının yeterli bilgi ve belgeyle tespit edilmesi ve kullandırılan kredinin veya yapılan finansal kiralamanın ipotek veya Kurulca uygun görülen teminatlar ile güvence altına alınması zorunludur.
(4) Varlık finansmanı, konut finansmanı kapsamındakiler dâhil Kurulca uygun görülen varlıklara dayalı sermaye piyasası araçlarının ihracıdır.
(5) Kurul, konut ve varlık finansmanı kapsamında her aşamada Kurulca belirlenen nitelikleri haiz değerleme kuruluşları tarafından değerleme yapılmasını zorunlu tutabilir.
(6) Hazine Müsteşarlığı, konut ve varlık finansmanına ilişkin sigorta sözleşmeleri ile ilgili usul ve esasları; Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ise konut finansmanı ve varlık finansmanı kapsamında tüketicilere kullandırılan kredilerin veya alacakların yeniden finansmanına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
