MENKUL SERMAYE ıRADI ELDE EDENLER ıÇıN
GELıR VERGıSı
MENKUL SERMAYE ıRADI SAYILAN GELıRLER
Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden oluşan sermaye dolayısıyla elde edilen kar payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır.
Gelir Vergisi Kanununun 75. maddesine göre kaynağı ne olursa olsun aşağıda yazılı gelirler menkul sermaye iradı sayılmaktadır:
• Her çeşit hisse senetlerinin kar payları (temettü gelirleri)
• ıştirak hisselerinden doğan kazançlar (Limited şirket ortaklarının, iş ortaklıkları ortaklarının ve komanditerlerin kar payları ile kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar)
• Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kar payları
• Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu faizleri ile diğer her türlü tahvil ve bono faizleri (Toplu Konut ıdaresi, Kamu Ortaklığı ıdaresi ve Özelleştirme ıdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler dahil olmak üzere)
• Her çeşit alacak faizleri
• Mevduat faizleri
• Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller
• ıştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar
• Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri
• Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kar payları ile kar ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kar payları ve özel finans kurumlarınca kar ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları (Menkul kıymetler yatırım fonlarının katılma belgelerine ödenen kar payları)
• Repo gelirleri
• Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından çeşitli adlarla yapılan ödemeler.
MENKUL SERMAYE ıRATLARININ YILLIK BEYANNAME ıLE BEYAN EDıLMESı
Gerçek kişilerce 2007 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı tutarı ne olursa olsun, bir kısmı belirli bir tutarı aşmaması halinde, bir kısmı ise vergi kesintisine tabi tutularak vergilendirildikleri için yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir.
Menkul sermaye iratlarının yıllık beyanname ile beyan edilip edilmeyeceğine ilişkin açıklamalar aşağıda yer almaktadır.
TUTARI NE OLURSA OLSUN BEYAN EDıLMEYECEK MENKUL SERMAYE ıRATLARI
1- Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67. maddesi kapsamında vergi kesintisine tabi tutulmuş olan ;
• Mevduat faizleri
• Özel Finans Kurumlarınca (Katılım Bankaları) kar ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları
• Repo Kazançları
2- Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemeler.
3- Kurumlar vergisi mükelleflerince 31/12/1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde edilen kazançların dağıtımı halinde, gerçek kişilerce elde edilen kar payları
4- Kurumların karlarını sermayeye eklemek suretiyle gerçekleştirdikleri kar dağıtım işlemlerinde gerçek kişi ortaklarca elde edilen kar payları .
Yukarıda sayılan gelirler tutarı ne olursa olsun beyan edilmez. Diğer gelirler nedeniyle verilen beyannameye de dahil edilmez.
900 YTL’LıK TUTARI AşMAMASI HALıNDE BEYAN EDıLMEYECEK MENKUL SERMAYE ıRATLARI
1 . Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri
2. Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller (31/12/2005 tarihinden önce ihraç/iktisap edilenler)
3. ıştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar
4. Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri
5. Yurt dışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları (faiz, repo, kar payı v.b.)
6. Her çeşit alacak faizleri
Türkiye’de vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan yukarıda belirtilen menkul sermaye iratları 900 YTL’lik tutarı aşmaması halinde yıllık beyanname ile beyan edilmeyeceklerdir.
Burada bahsedilen 900 YTL’lik tutar bir istisna olmayıp, gelirin beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınacak bir haddir. Bu had yukarıda belirtilen gelirlerin her biri için ayrı ayrı uygulanmayacak olup, bu gelirler ile vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan gayrimenkul sermaye iratlarının toplam tutarı dikkate alınarak hesaplanacaktır.
19.000 YTL’LıK TUTARI AşMAMASI HALıNDE BEYAN EDıLMEYECEK MENKUL SERMAYE ıRATLARI
1 . 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan her çeşit tahvil ve hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut ıdaresi ve Özelleştirme ıdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler
2. Tam mükellef kurumlardan elde edilen kar payları
Elde edilen gelirin 19.000 YTL’yi aşması halinde bu gelirlerin tamamı (istisna edilen tutarlar hariç) yıllık beyanname ile beyan edilecektir. Menkul sermaye iratları toplamının 19.000 YTL’yi aşıp aşmadığının tespitinde, indirim oranı ve istisna uygulanabilecek menkul sermaye iratlarının, indirim oranı ve istisna uygulandıktan sonra kalan kısımlarının dikkate alınması, bu iratların beyan edilmesinin gerektiği durumlarda ise indirim oranı ve istisna uygulandıktan sonra kalan kısımlarının beyan edilmesi gerekmektedir.
ıNDıRıM ORANI UYGULANARAK BEYAN EDıLECEK MENKUL SERMAYE ıRATLARI
Gelir Vergisi Kanununda bazı menkul sermaye iratlarının enflasyondan arındırıldıktan sonra kalan tutarlarının vergilendirilmesi öngörülmüştür. Enflasyondan arındırmaya ilişkin indirim oranı 2007 yılı için % 37,7 olarak belirlenmiştir.
2007 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından, 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut ıdaresi ve Özelleştirme ıdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranı uygulanmak suretiyle beyan edilecektir.
Beyanname verme sınırı olan 19.000 YTL’nin hesabında, indirim oranı uygulanabilecek menkul sermaye iradı tutarı, indirim oranı uygulandıktan sonra kalan kısım itibariyle dikkate alınacaktır. Bu durumda, başkaca beyanı gereken gelirlerin bulunmaması halinde, indirim oranı uygulamasından yararlanabilecek menkul sermaye iradından, gayri safi tutarları toplamı 30.497,59 YTL’yi aşmayan tutarlar için yıllık beyanname verilmeyecektir.
Ayrıca;
- Her nevi alacak faizleri
- Ticari işletmelere dahil kazanç ve iratlar için
ındirim oranı uygulanması söz konusu değildir.
DEVLET TAHVıLı, HAZıNE BONOSU VE EUROBONDLARDAN ELDE EDıLEN GELıRLER
DEVLET TAHVıLı ve HAZıNE BONOSU (TL/YTL cinsinden)
FAıZ GELıRı
ıHRAÇ TARıHı
26/07/2001 tarihinden önce 26/07/2001 -31/12/2005 tarihleri arasında 01/01/2006 tarihinden sonra
% 37,7’lik indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutar 19.000 YTL’yi aşıyorsa beyan edilecektir. % 37,7’lik indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutardan 205.994,16 YTL’lik istisna düşülecek olup, kalan tutar 19.000 YTL’yi aşıyorsa beyan edilecektir. Geçici 67 nci madde kapsamında tevkifata tabi olduğundan beyan edilmeyecektir.
DEVLET TAHVıLı ve HAZıNE BONOSU
(Dövize, Altına veya başka bir değere endeksli)
FAıZ GELıRı
ıHRAÇ TARıHı
26/07/2001 tarihinden önce 26/07/2001 -31/12/2005 tarihleri arasında 01/01/2006 tarihinden sonra
19.000 YTL’yi aşıyorsa beyan edilecektir. 205.994,16 YTL’lik istisna uygulandıktan sonra kalan tutar 19.000 YTL’yi aşıyorsa beyan edilecektir. Geçici 67 nci madde kapsamında tevkifata tabi olduğundan beyan edilmeyecektir.
EUROBOND
FAıZ GELıRı
ıHRAÇ TARıHı
26/07/2001 tarihinden önce 26/07/2001 -31/12/2005 tarihleri arasında 01/01/2006 tarihinden sonra
19.000 YTL’yi aşıyorsa beyan edilecektir. 205.994,16 YTL’lik istisna uygulandıktan sonra kalan tutar 19.000 YTL’yi aşıyorsa beyan edilecektir. 19.000 YTL’yi aşıyorsa beyan edilecektir
Eurobond, dış borçlanma kapsamında çıkarılan menkul kıymet olup, yabancı para cinsinden ihraç edilen uzun vadeli borçlanma aracıdır. Vergi uygulaması bakımından da Devlet tahvili ve Hazine bonosu gibi değerlendirilmektedirler.
Devlet tahvili ve hazine bonoları ile eurobondlardan elde edilen faiz gelirleri toplamının 2007 yılı için 205.994,16 YTL’si gelir vergisinden istisna edilmiştir. ıstisna kapsamına giren söz konusu kazançlar için yıllık beyanname verilmeyeceği gibi, diğer gelirler dolayısıyla verilecek yıllık beyannameye de bu kazançlar dahil edilmeyecektir.
2007 yılında elde edilen ve gayrisafi tutarı (26/07/2001-31/12/2005 tarihleri arasında TL cinsinden ihraç edilenler) 361.146,32 YTL’yi aşmayan Devlet tahvili ve Hazine bonosu faiz gelirleri beyan edilmeyecektir.
ıstisna, faiz gelirleri ile elden çıkarma dolayısıyla elde edilen diğer kazançlar toplamına uygulanacaktır. Bir gerçek kişinin, hem faiz hem de elden çıkarma dolayısıyla elde ettiği kazancının bulunması ve gelir toplamının istisna sınırını aşması halinde, istisnanın hangi kazanca uygulanacağı serbestçe belirlenebilecektir.
ıstisna; faiz gelirleri açısından indirim oranı, elden çıkarma dolayısıyla elde edilen diğer kazançlar açısından ise maliyet bedeli endekslenmesi uygulandıktan sonra bulunan tutara uygulanacaktır.
ıstisna, sadece gerçek kişilerce elde edilen kazançlar için geçerli olup, ticari işletmelere ait olan gelirlere uygulanmayacaktır.
KAR PAYLARININ VERGıLENDıRıLMESı
Gerçek kişilerce, tam mükellef kurumlardan elde edilen ve Gelir Vergisi Kanunu uygulaması bakımından kar payı sayılan gelirler aşağıdaki gibidir:
- Her nev’i hisse senetlerinin kar payları,
- ıştirak hisselerinden doğan kazançlar,
- Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kar payları.
Tam mükellef kurumlardan elde edilen ve yukarıda sayılan kar paylarının yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan tutar vergiye tabi gelir olarak dikkate alınacaktır. Beyana tabi başka gelirlerin bulunmaması halinde, gelir 19.000 YTL’yi aşıyor ise beyan edilecektir.
Beyan edilen tutar üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, kurum bünyesinde karın dağıtımı aşamasında yapılan % 15 oranındaki vergi kesintisinin tamamı mahsup edilecek olup, mahsup sonrası kalan tutar genel hükümler çerçevesinde ret ve iade edilecektir.
Kurumların 31/12/1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde ettikleri kazançlarını dağıtmaları halinde, gerçek kişilerce elde edilen bu kar payları, tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir.
01/01/1999-31/12/2002 tarihleri arasında sona eren hesap dönemlerine ilişkin olup, kurumlar vergisinden istisna edilmiş kazançlar ile Gelir Vergisi Kanununun Geçici 61 inci maddesi kapsamında vergi kesintine tabi tutulmuş olan yatırım indirimi istisnasından yararlanan kazançların dağıtılması halinde, gerçek kişilerce elde edilen kar paylarının net tutarına elde edilen kar payının 1/9’u eklendikten sonra bulunan tutarın yarısı vergiye tabi gelir olarak dikkate alınacaktır. Beyan edilen tutarın 1/5’lik kısmı hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecektir.
YURT DIşINDA YAşAYAN VATANDAşLARIMIZIN ELDE ETTığı MENKUL SERMAYE ıRATLARININ BEYANI
Çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla bir süredir yurt dışında yaşamakta olan Türk vatandaşları, Türkiye’de elde ettikleri vergi kesintisine tabi menkul sermaye iratları için tutarı ne olursa olsun beyanname vermeyeceklerdir. Bu vatandaşlarımız Türkiye’de elde ettikleri ve vergi kesintisine tabi tutulmamış menkul sermaye iratları için beyanname vereceklerdir.
AıLE BıREYLERıNıN ELDE ETTığı MENKUL SERMAYE ıRATLARININ BEYANI
Menkul sermaye iradı elde eden aile bireylerinin (eş ve çocuk) beyanname verip vermeyeceği, aile bireylerinin her birinin, kendi nam ve hesaplarına elde ettikleri gelirleri önceki bölümlerde yapılan açıklamalar çerçevesinde değerlendirmeleri ile belirlenecektir. Beyan edilmesi gereken gelirler için aile bireylerinin kendi adlarına ayrı ayrı beyanname vermeleri gerekmektedir. Verilecek olan beyanname, geliri elde eden aile bireyi adına düzenlenerek imzalanacaktır.
Beyanname vermek zorunda olan kişinin küçük veya kısıtlı olması ya da mümeyyiz olmaması hallerinde beyanname, yine geliri elde eden adına düzenlenmekle birlikte, bu kişiler adına veli, vasi veya bu kişileri temsile yetkili kayyım tarafından imzalanacak ve hangi sıfatla imzalandığı beyannamede belirtilecektir.
KESıLEN VERGıLERıN MAHSUBU
Menkul sermaye iratları üzerinden kesilen vergilerden beyannameye dahil edilen gelire isabet eden kısım, beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilecektir.
Kar paylarının beyan edilmesi durumunda ise, beyan edilen tutar üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, kar paylarının dağıtımı aşamasında kurum bünyesinde yapılan vergi kesintisinin tamamı mahsup edilecektir.
31.12.2005 tarihinden önce TL/YTL cinsinden elde edilen Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu faiz gelirlerinin beyanında, beyan edilen faiz tutarı % 37,7’lik indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutar olduğu için, mahsup edilecek vergi tutarı belirlenirken indirim oranına karşılık gelen kısım dikkate alınmayacaktır.
BEYANNAMENıN VERıLME ZAMANI VE YERı
1 Ocak- 31 Aralık 2007 döneminde elde edilen beyana tabi menkul sermaye iratlarının, Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile 2008 yılının Mart ayının ( 1 Mart – 25 Mart) yirmibeşinci günü akşamına kadar beyan edilmesi gerekmektedir.
Beyanname mükellefin ikametgahının bulunduğu yer vergi dairesine verilecektir.
HESAPLANAN VERGıNıN ÖDENME ZAMANI VE YERı
Beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisi, 2008 yılının Mart ve Temmuz aylarında iki eşir taksitte ödenecektir. Birinci taksit 1-31 Mart 2008, ikinci taksit ise 1-31 Temmuz 2008 tarihleri arasında ödenecektir.
Hesaplanan vergi, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine ödenebileceği gibi, vergi tahsiline yetkili banka şubelerine de ödenebilecektir.
2007 YILI GELıRLERıNE UYGULANACAK VERGı TARıFESı
Gelir vergisine tabi gelirler;
7.500 YTL'ye kadar ......................................................................................% 15
19.000 YTL'nin 7.500 YTL'si için 1.125 YTL, fazlası .....................................% 20
43.000 YTL'nin 19.000 YTL'si için 3.425 YTL, fazlası .................................. % 27
43.000 YTL'den fazlasının 43.000 YTL'si için 9.905 YTL, fazlası ................... % 35
oranında vergilendirilir.
KıMLER BEYANNAME VERECEK?
2007 yılında beyan edilmesi gereken menkul sermaye iradı elde edenler yıllık beyanname verecektir. Yıllık beyanname ile beyan edilmesi gereken menkul sermaye iratlarından bazılarına ilişkin bilgiler aşağıda tablo halinde gösterilmiştir.
Bu tablo, mükelleflerin menkul sermaye iratları dışında, beyanı gereken başka gelirlerinin olmadığı varsayılarak hazırlanmıştır.
MENKUL SERMAYE ıRADININ TÜRÜ BEYAN DURUMU ÖZELLıKLERı
Mevduat faizleri Beyan Dışı Vergi kesintisine tabi tutulmuşlardır. Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyeceklerdir.
Özel Finans Kurumlarınca (Katılım Bankası) Ödenen
Kar Payları Beyan Dışı
Repo Gelirleri Beyan Dışı
01/01/2006 tarihinden itibaren ihraç edilen Devlet Tahvili ve Hazine Bonolarının faiz gelirleri Beyan Dışı
Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemeler. Beyan Dışı Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyeceklerdir.
Kurumlar vergisi mükelleflerince 31/12/1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde edilen kazançların dağıtımı halinde, gerçek kişilerce elde edilen kar payları. Beyan Dışı
Kurumların karlarını sermayeye eklemek suretiyle gerçekleştirdikleri kar dağıtım işlemlerinde gerçek kişi ortaklarca elde edilen kar payları. Beyan Dışı
31.12.2005 tarihinden önce ihraç/iktisap edilen hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller 900 YTL’yi aşması halinde tamamı beyan edilecektir. Tevkifat ve istisna uygulanmayan gelirlere ilişkin 900 YTL’lik beyan haddinin aşılması halinde beyan edileceklerdir.
MENKUL SERMAYE ıRADININ TÜRÜ BEYAN DURUMU ÖZELLıKLERı
ıştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar 900 YTL’yi aşması halinde tamamı beyan edilecektir. Tevkifat ve istisna uygulanmayan gelirlere ilişkin 900 YTL’lik beyan haddinin aşılması halinde beyan edileceklerdir.
Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri 900 YTL’yi aşması halinde tamamı beyan edilecektir.
Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri 900 YTL’yi aşması halinde tamamı beyan edilecektir.
Yurt dışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları (faiz, repo, kar payı v.b.) 900 YTL’yi aşması halinde tamamı beyan edilecektir.
01/01/2007-31/12/2007 tarihleri arasında elde edilen her çeşit alacak faizleri 900 YTL’yi aşması halinde tamamı beyan edilecektir.
26/07/2001 tarihinden önce ihraç edilen Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu faiz gelirleri (TL/YTL cinsinden) % 37,7’lik indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutar 19.000 YTL’yi aşıyorsa beyan edilecektir. Tevkifat uygulanan gelirlere ilişkin 19.000 YTL’lik tutarı aşması halinde beyan edilecektir.
26/07/2001 -31/12/2005 tarihleri arasında ihraç edilen Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu faiz gelirleri (TL/YTL cinsinden) % 37,7’lik indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutardan 205.994,16 YTL’lik istisna düşülecek olup kalan tutar 19.000 YTL’yi aşıyorsa beyan edilecektir.
26/07/2001 tarihinden önce ihraç edilen Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu faiz gelirleri (dövize, altına veya başka bir değere endeksli) ındirim oranı ve 205.994,16 YTL’lik istisna uygulanmayacak olup, toplam tutarı 19.000 YTL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır.
MENKUL SERMAYE ıRADININ TÜRÜ
BEYAN DURUMU
ÖZELLıKLERı
26/07/2001 -31 /12/2005 tarihleri arasında ihraç edilen Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu faiz gelirleri (dövize, altına veya başka bir değere endeksli) ındirim oranı uygulanmayacak olup, 205.994,16 YTL’lik istisna uygulandıktan sonra kalan tutar 19.000 YTL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır. Tevkifat uygulanan gelirlere ilişkin 19.000 YTL’lik tutarı aşması halinde beyan edilecektir.
1999-2002 tarihleri arasında sona eren hesap dönemlerinde elde edilen, kurumlar vergisinden istisna kazançlar ile yatırım indirimi istisnasından yararlanan kazançların dağıtımı halinde gerçek kişilerce elde edilen kar payları Elde edilen kar payının net tutarına bu tutarın 1 /9’u eklenerek bulunacak tutarın yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan tutar 19.000 YTL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır.
Her nev’i hisse senetlerinin kar payları Elde edilen kar payının brüt tutarının yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan tutar 19.000 YTL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır.
ıştirak hisselerinden doğan kazançlar Elde edilen kar payının brüt tutarının yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan tutar 19.000 YTL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır.
Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kar payları Elde edilen kar payının brüt tutarının yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan tutar 19.000 YTL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır.
KONUYA ıLışKıN ÖRNEKLER
ÖRNEK 1 : (26/07/2001 Tarihinden Önce TL Cinsinden ıhraç Edilen Devlet Tahvili Faiz Gelirinin Beyanı)
Bay (A) 26/07/2001 tarihinden önce ihraç edilmiş olan Devlet tahvilinden 2007 yılında brüt 40 bin YTL tutarında faiz geliri elde etmiştir. Elde edilen Devlet tahvili faiz gelirine indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutar [40.000 YTL– (40.000 YTL X % 37,7) ] = 24.920 YTL olmaktadır.
Söz konusu tahvilin ihraç tarihi 26/07/2001 tarihinden önce olduğundan 205.994,16 YTL istisna da uygulanmayacak olup, elde edilen gelir beyan sınırı olan 19 bin YTL aştığından beyan edilecektir.
Devlet tahvili faiz geliri sıfır oranda vergi kesintisine tabidir.
Bu durumda ödenecek vergi aşağıdaki gibi olacaktır,
Devlet tahvili faizi : 40.000 YTL
ındirim oranına isabet eden tutar : 15.080 YTL
(40.000 YTL x % 37,7=)
Kalan Tutar
(40.000- 15.080 YTL=) : 24.920 YTL
Hesaplanan Gelir Vergisi (ödenecek vergi) : 5.023,40 YTL
ÖRNEK 2: (26/07/2001 Tarihinden Önce Döviz Cinsinden ıhraç Edilen Devlet Tahvili (Eurobond) Faiz Gelirinin Beyanı)
Bay (B), 26/07/2001 tarihinden önce ihraç edilmiş olan döviz cinsinden Devlet tahvilinden 2007 yılında 15 bin YTL faiz geliri elde etmiştir.
Devlet tahvili faiz geliri sıfır oranda vergi kesintisine tabidir.
Bay (B)’nin elde ettiği faiz geliri, döviz cinsinden Devlet tahvilinden kaynaklandığı için bu gelire indirim oranı uygulanmayacaktır. Devlet tahvili faiz geliri, sıfır oranında vergi kesintisine tabi olduğundan ve tutarı beyan sınırı olan 19 bin YTL’yi aşmadığından yıllık beyanname verilmeyecektir.
ÖRNEK 3: (26/07/2001 Tarihinden Sonra ıhraç Edilen Devlet Tahvili Faiz Geliri ile ışyeri Kira Gelirinin Beyanı)
Bayan (C), 2007 yılında ihraç tarihi 30/09/2005 olan Devlet tahvilinden 400 bin YTL faiz geliri ile işyeri olarak kiraya verdiği gayrimenkulünden 36 bin YTL brüt kira geliri elde etmiştir. ışyeri için ödenen kira bedelleri üzerinden 7.200 YTL’lik gelir vergisi kesintisi yapılmıştır.
Bayan (C) işyeri kira geliri ile ilgili olarak götürü gider yöntemini seçmiştir.
Bayan (C)’nin elde ettiği faiz geliri, Devlet tahvili Türk Lirası cinsinden olduğu ve ihraç tarihi 26/07/2001 tarihinden sonraki bir tarihi taşıdığından hem indirim oranı hem de istisna uygulanacak olup, kalan tutar ile işyeri kira geliri tutarı toplamı 19 bin YTL’lik beyan sınırını aştığı için Devlet tahvili faiz geliri ve işyeri kira geliri beyan edilecektir.
Hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır;
Devlet tahvili faizi : 400.000 YTL
ındirim oranına isabet eden tutar : 150.800 YTL
(400.000 YTL x % 37,7=)
Kalan Tutar : 249.200 YTL
(400.000 YTL- 150.800 YTL)
ıstisna : 205.994,16 YTL
Kalan tutar : 43.205,84 YTL
(249.200 YTL- 205.994,16 YTL)
Gayrimenkul sermaye iradı (işyeri) : 36.000 YTL
Götürü gider (% 25) (36.000 YTL x % 25) : 9.000 YTL
Safi kira geliri : 27.000 YTL
TOPLAM GELıR : 70.205,84 YTL
(43.205,84 YTL + 27.000YTL =)
Hesaplanan Gelir Vergisi : 19.427,04 YTL
Kesinti Yoluyla Ödenen Vergi : 7.200 YTL
Ödenecek Gelir Vergisi : 12.227,04 YTL
ÖRNEK 4: (26/07/2001 Tarihinden Önce TL Cinsinden ıhraç Edilen Devlet Tahvili Faiz Geliri ile Birden Fazla ışverenden Elde Edilen Ücret Gelirlerinin Beyanı)
Bayan (D) 26/07/2001 tarihinden önce ihraç edilmiş olan Devlet tahvilinden 2007 yılında 50 bin YTL tutarında faiz geliri elde etmiştir. Bayan (D) ayrıca üç ayrı işverenden ücret geliri elde etmekte olup, ücret gelirlerinin tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiştir.
Ücret gelirleri aşağıdaki gibidir:
Birinci işverenden alınan ücret ................................. : 40.000 YTL
ıkinci işverenden alınan ücret ................................... : 10.000 YTL
Üçüncü işverenden alınan ücret ............................... : 10.000 YTL
Birinci işverenden alınan ücret geliri hariç, diğer ücretlerin toplamı 19 bin YTL beyan sınırını aştığı için her halükarda ücret gelirleri beyan edilecektir. Ayrıca, yıl içerisinde tevkif suretiyle ödenen vergiler hesaplanan gelir vergisi tutarından düşülecektir.
Bayan (D)’nin 26/07/2001 tarihinden önce ihraç edilmiş olan Devlet tahvili faiz gelirine indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutarı [50.000 YTL – (50.000 YTL x % 37,7) ]= 31.150 YTL olmaktadır. Söz konusu tahvilin ihraç tarihi 26/7/2001 tarihinden önce olduğundan 205.994,16 YTL’lik istisna uygulanmayarak beyana dahil edilecektir.
Buna göre Bayan (D)’nin 2006 yılı beyanı aşağıdaki gibi olacaktır;
Devlet tahvili faizi : 50.000 YTL
ındirim oranına isabet eden tutar : 18.850 YTL
(50.000 YTL x % 37,7=)
Kalan Tutar : 31.150 YTL
(50.000 YTL – 18.850 YTL=)
Üç işverenden alınan ücret geliri toplamı : 60.000 YTL
TOPLAM GELıR : 91 .150 YTL
(31.150 YTL+60.000 YTL =)
Hesaplanan Gelir Vergisi : 26.757,50 YTL
Bu vergiden yıl içerisinde ücret geliri dolayısıyla kesinti (tevkif) yoluyla ödenen vergiler mahsup edilecektir.
ÖRNEK 5: (Kar Paylarının Beyanı)
Bay (E), tam mükellef bir kurum olan (Z) Anonim şirketinden 2007 yılında brüt 300 bin YTL tutarında kar payı (temettü) elde etmiştir. Bu mükellefin başkaca geliri bulunmamaktadır.
Elde edilen kar payı kurum bünyesinde % 15 nispetinde vergi kesintisine tabi tutulmuş olup, bu tutar 45 bin YTL dir.
Bay (E)’nin elde ettiği kar payının yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan yarısı 150 bin YTL dir. Bu tutar beyan sınırı olan 19 bin YTL’yi aştığı için beyan edilecektir. Kurum bünyesinde yapılmış olan vergi kesintisinin tamamı hesaplanan vergiden mahsup edilecektir.
Bu durumda, hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır ;
Kar payı : 300.000 YTL
ıstisna tutarı : 150.000 YTL
(300.000 YTLx 1/2=)
KALAN TUTAR : 150.000 YTL
Hesaplanan vergi : 47.355 YTL
Mahsup edilecek vergi : 45.000 YTL
Ödenecek Gelir Vergisi : 2.355 YTL
ÖRNEK 6: (26/07/2001 Tarihinden Önce TL Cinsinden ıhraç Edilen Devlet Tahvili ve 26/07/2001 Tarihinden Sonra TL Cinsinden ıhraç Edilen Hazine Bonosu Faiz Gelirlerinin Beyanı)
Bayan (F), 26/07/2001 tarihinden önce ihraç edilmiş Devlet tahvilinden 2007 yılında 20 bin YTL, 26/07/2001 tarihinden sonra ihraç edilmiş olan Hazine bonosundan ise 340 bin YTL faiz geliri elde etmiştir.
Devlet tahvili faiz gelirine 26/07/2001 tarihinden önce ihraç edilmesi nedeniyle sadece indirim oranı uygulanacak olup, 205.994,16 YTL’lik istisnanın uygulanması mümkün değildir. 26/07/2001 tarihinden sonra ihraç edilmiş olan Hazine bonosu faiz gelirine ise, hem indirim oranı hem de 205.994,16 YTL’lik istisna uygulanacak olup, bu durumda hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır.
Devlet tahvili faizi : 20.000 YTL
ındirim oranına isabet eden tutar : 7.540 YTL
(20.000 YTL x % 37,7 =)
Kalan Tutar : 12.460 YTL
(20.000 YTL – 7.540 YTL =)
Hazine bonosu faizi : 340.000 YTL
ındirim oranına isabet eden tutar : 128.180 YTL
(340.000 YTL x % 37,7 =)
Kalan tutar : 211.820 YTL
(340.000 YTL – 128.180 YTL =)
ıstisna : 205.994,16 YTL
Kalan tutar : 5.825,84 YTL
( 211.820 YTL – 205.994,16 YTL =)
TOPLAM FAıZ GELıRı : 18.285,84 YTL
(12.460 YTL + 5.825,84 YTL =)
Bayan (F)’nin 2007 yılında elde ettiği faiz gelirleri toplamı beyan sınırı olan 19 bin YTL’nin altında kaldığından beyan edilmeyecektir.
ÖRNEK 7: (26/07/2001 Tarihinden Önce ıhraç Edilen Dövize Endeksli Devlet Tahvili Faiz Geliri ile 26/07/2001 Tarihinden Sonra TL Cinsinden ıhraç Edilen Hazine Bonosu Faiz Gelirlerinin Beyanı)
Bay (G), 26/07/2001 tarihinden önce ihraç edilmiş olan dövize endeksli Devlet tahvilinden 2007 yılında 50 bin YTL, 26/07/2001 tarihinden sonra ihraç edilmiş Türk Lirası cinsinden Hazine bonosundan ise 550 bin YTL’lik faiz geliri elde etmiştir.
Devlet tahvili faiz gelirine söz konusu tahvil dövize endeksli olduğu için indirim oranı (%37,7) uygulanmayacağı gibi, 26/07/2001 tarihinden önce ihraç edilmesi nedeniyle 205.994,16 YTL’lik istisna da uygulanmayacaktır.
Türk Lirası cinsinden olan Hazine bonosu faiz gelirine ise hem indirim oranı hem de 205.994,16 YTL’lik istisna uygulanacak olup, bu durumda hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır:
Devlet tahvili faizi : 50.000 YTL
(Dövize endeksli)
Hazine bonosu faizi : 550.000 YTL
(TL cinsinden)
ındirim oranına isabet eden tutar : 207.350 YTL
(550.000 YTL x %37,7 =)
Kalan tutar : 342.650 YTL
(550.000 YTL – 207.350YTL =)
ıstisna : 205.994,16 YTL
Kalan tutar : 136.655,84 YTL
(342.650 YTL – 205.994,16 YTL=)
TOPLAM FAıZ GELıRı : 186.655,84 YTL
(50.000 YTL + 136.655,84 YTL=)
Hesaplanan vergi (ödenecek vergi) 60.184,54 YTL
