Aslında Sayın Seti haklı. Yaptığımız iş o kadar basit ki, emlak piyasasına yıllarını vermiş bir emlakçı da, 3-5 aylık saha deneyiminden geçmiş lise mezunu bir vatandaş ta bu işi yapabilir. Deveye hendek atlatmıyoruz ya sonuçta. Hatta bu iş için lisanslama yapılacaksa da ehliyet sınavlarında olduğu gibi, çıkmış 100 soruyu ezberleyip, 3 yıllık saha tecrübesine bile gerek duyulmadan kısaca ben geldim değerleme uzmanı olacağım diyen herkesin bu belgeyi alabilmesi gerekir.
Ayrıca dikkatimden kaçmadı, ezberle alınacak bir lisansı hala alamamışsınız. Sanırım ezberiniz pek kuvvetli değil ya da çalışmadığınız sorulardan çıkıyor. Neyse inşallah siz de lisansınızı alırsınız da, kanunların yalnızca lisans sahibi kişileri bağladığı yani aramıza katılırsınız. Diğer taraftan lisansın önemli olmadığını düşünüyorsanız almak için kasmayın. Çünkü belli ki bu lisans olayı sizi kasmış ve zorluyor ki nereden çıktı bu lisans alma olayı havasındasınız.
Ben sektöre 2005 yılında girdim. O zamanlar 4 tane şirket vardı ve SPK'dan lisans almak için uğraşıyorlardı. Hatta o dönemlerde yerel eksperler vardı. Bu kadar iş yükü yoktu. Resmi kurumlarda sabahtan akşama kadar vakit geçirilmiyordu ve ücretler de yerindeydi.
O zamandan bu zamana gelinen noktaya baktığımızda; bugünkü resmi kurumların çalışma şartlarında, mevcut durum değeri 1 saat, yasal durum değeri 2 günde hazırlanıyor.
2-3 örnekle;
Örnek-1; köyün bir tanesinde bir adet benzin istasyonu var ve bunun değerlemesi isteniyor. ımar planında doğru yeri görüyorsunuz, fakat kadastroya gittiğinizde paftadan baktığınızda aslında benzin istasyonunun bir yan parselde olması gerektiğini görüyorsunuz.
Örnek-2; yanyana parsellerde aynı firma tarafından, aynı proje ve tipte(parsel alanları, bina oturumları da aynı) yapılmış 2 binadan birinde mesken değerlemesine gidiyorsunuz. Yer gösteren uyanıklık yapıp içi tamamlanmış olan yan binadaki aynı katta aynı cephe daireyi gösteriyor.
Örnek-3; Parsel sınırları belirsiz ve tespit edilmesi güç 2 bloklu sitenin bir bloğundaki dairenin değerlemesine gidiliyor. Yerinde bir blok bitmiş diğer bloğa hiç başlanmamış. Adamın gösterdiği blok doğru kabul edilip rapor hazırlanıyor.
Soru şu, çözüm ortağı olarak daha fazla iş yapıp daha fazla para kazanma isteği içinde hareketle(diyeceksiniz ki benim çok paraya ihtiyacım yok, ben olanlardan bahsediyorum), vakit nakittir diyerek mevcut durum değeri verir gibi, gerekli incelemeler yapılmadan süsleyip püsleyip raporlar hazırlanıyor. şimdi lisansını almış, kendini bu sektöre adamış(çünkü adam o lisansı almak için bir kere 3 senesini sektöre vermiş) birinin mi hata yapma olasılığı yüksektir. Yoksa, etik ve kurallarını oturtamamış, zaten sektöre öylesine girmiş, amacı para kazanmak olan, bu şirket bu banka olmazsa, öteki bankayla çalışan diğer şirket bana iş gönderir zihniyetinde olan (gibi gibi örnekler çoğaltılabilir) birinin mi hata yapma olasılığı yüksektir?
Bir konuya daha değineyim. Hepsini geçelim. Madem bu iş bu kadar kolay, sonuçta beyin ameliyatı değil, bu işi yapmak için mühendis mimar plancı haritacı ziraatçı olmaya ne gerek var?